طب سنتی ایران

هوالشافی

شرح یکی بیماران دکتر عبدالله احمدیه در کتاب راز درمان آمده است

جوانی 18 ساله در همدان از شاگردان مدرسه آمریکایی برای گردش علمی و صحرانوردی همراه با همکلاسان و معلمان مدرسه از شهر خارج شده بود پس از چند روز که مراجعت کرد جمع زیادی را نزدیک خانه خود مشاهده نمود که حلقه وار ایستاده بودند وقتی داخل جمع شد تا علت تجمع را بداند با جسد پدرش که روی تخته ای نهاده شده {سودا}1* و برسم آن زمان در همان محل شستشو داده می شد روبرو گردید. ناگهان فریادی کشید و به حالت صرع و تشنج زیاد بر زمین افتاد. این حمله بسیار دوام کرد و آرامش نمی یافت کلیه پزشکان همدان اعم از ایرانی،اروپائی و امریکائی بدرمانش پرداختند ولی معالجات مفید واقع نمی شد. بیا به اظهار بستگان بیمار، در 24 ساعت 20 ساعت را او در حمله می گذرانید. داروهای متعدد مانند کلرال هیدراته، لومینال و گاردنال و امثال آن همه بی اثر مانده بودند. بالاخره به مرحوم حاج میرزا حسین کوثر که یکی از اطبای قدیم همدان و معتکف در مشهد بود تلگرافی مراتب را اطلاع دادند. مشارالیه دستوراتی داد که خیلی مفید واقع شد و در نتیجه آن حمله در روز منحصر به چهار بار گردید.

برای حفظ جوان، چهار مرد قوی هیکل گمارده بودند تا بهنگام حمله او را از خطر محفوظ دارند. بعد از چند ماه بناچار او را به تهران آوردند. مدتی نزد بهترین پزشکان تهران به درمان او پرداختند. دارو در وجود بیمار هیچ اثری نداشت. حمله مرتب روزی چهار بار می آمد.

سر انجام او را نزد اینجانب آوردند. با بیش از سه کیلو نسخه و صورت تجزیه (برگه آزمایش)1* از بهترین و تازه ترین دستورات!

پس از مطالعه تمام نسخه ها و آزمایش ها گفتم در واقع چیزی بهتر از این دستورات نمی دانم. در کتب و مجلات پزشکی بهتر از این ها ندیده ام. شما به دیگری رجوع کنید. بدین تربیب بیمار را رد کردم. بستگان بیمار به التماس و تضرع افتاده و زیاده از حد نالیدند که آخرین امید ما اینجاست. داروی فرنگی دیگر اثری ندارد.

ناچار پذیرفتم و مهلت خواستم. بعد فکر افتادم که تعقیده پیشینیان بروز این بیماری از سودا است و در اینجا بلغم نیز افزون گردیده و همین امر موجب صرع در بیمار شده است. چون سودا بعلت هیجان آنی یکدفعه متوجه مغز گردیده مانند اگزمای حاد و یا ماده نقرس، پس باید داروئی داد که مخرج بلغم و دافع سودا باشد. از این رو پس از کاوش بسیار در کتب متعدد قدیم یکی از نسخ محمد زکریای رازی را برگزیدم. این نسخه عبارت بود از اسطوخودوس،عاقرقرحا، بسفایج، افتیمون شامی و مویز که باید سرشته شده روزی 6 مثقال خورده شود.

با پیروی از این دستور بیماری تخفیف یافت و تا روز سوم بکلی خوب شد. از داروی مزبور کمتر از یکماه بقدر یک فندق به بیمار داده شد و دیگر بیماری عود نکرد پس از آن مصرف دارو را ترک نمود و به همدان رفت.

1* اضافات من به متن برای درک بهتر هستش