طب سنتی ایران

به نام خدا

نگاهی مرور به سرطان در  طب ایرانی

 در کتاب شریف التنویر در ذیل سرطان امده "

آماسى (1) بود سخت و بتن اندر، بیخ بسیار دارد، و رکهائى بود کبود که وى را آب دهد و چون دست برنهند کرم بود همچون پاره آتش برفروخته، و اندر آویخته باندام هاى اصلى اندر، و مردان را را بروذکانى برآید و بذکر و بر وى، و زنان را بر پستان و زهدان، و چون بدیذ آید چون نخوذى بود و بروزکار چون خربزه کردد، و چون روزکار برآید دراز ریشى گردد سخت زشت.

همچنین در کتاب امراض طبیه ؛  حکیم جرجانی در مورد سرطان نوشته اند ک

آماسى است صلب و سودایى و علتى معروفست بر همه اندامها افتد.

در کتاب خلاصه التجارب نوشه حکیم بهاء الدوله رازی ذیل سرطان امده :

در اول که سرطان پدید آید مقدار باقلاى کوچک صلب و گرد و بدرنگ و با حرارت و به زودى بزرگ شود و اکثر ابتداء پدید آید و اندر اندام‏هاى نرم چون پستان و عصبانى چون رحم بیشتر افتد و بنابراین زنان را این علت بسیار افتد و مردان را اندر حوالى حلق و حنجره و قضیب افتد و اندر روده نیز جمله را افتد.

ماده سرطان سوداوى احتراقى بود لیکن آنچه از صفراى خالص سوخته افتد درد و سوزش و وحشت آن بیشتر باشد. و گاه بود که ریش گردد و از جهت حدّت ماده و آنچه از سوختن صفراى خالص نباشد اعراض آن هم بدان بدى نباشد و ریش نشود و لیکن گاه باشد که صلب بشود و بماند.

در کتاب شریف خُفى علائى  در مورد روش درمان سرطان به صورت کلی گفته شده است

علاج آن همچون علاج" مالیخولیا" ست.

در کتاب راز درمان در مورد روش درمان دکتر احمدیه در درمان یک بیمار سرطان پوست   امده :

یکى از شاهزادگان سرشناس مقیم اصفهان زخمى در لبش پیدا شد. مدتى به معالجه آن پرداخت و بالاخره سفرى به فلسطین کرد و در آنجا هم از معالجه نتیجه ‏اى نبرد.

در تهران آقاى دکتر جهانشاه صالح زخم را سوزانید مفید واقع نشد. بعد از چندى به آقاى دکتر فرهاد رجوع نمود. چند جلسه برق دادند اثرى نکرد. به ناچار به آقاى پرفسور عدل رجوع کرده و اقدام به عمل نمود و آن قسمت زخم را برداشت. در عوض غدد گردن و زیر گلو متورم شدند.

در این زمان بود که از معالجات جدید کاملا مأیوس شده و به امید دارو و درمان طبیعى به اینجانب مراجعه نمود.

براى معالجه او «چوب چینى»، «ریشه بابا آدم» و «عشبه مغربى» دادم.

در نتیجه استفاده از آن برآمدگى غدد گردن و زیر گلو به تدریج رفع شده و به حال عادى درآمدند.

شاهزاده فوق الذکر پس از گذشت یک سال دوباره از اصفهان به تهران آمد و به من مراجعه کرد.

اظهار داشت هرگاه داروهاى شما را ترک مى‏کنم غده‏ هاى گردن و زیر گلو بروز مى‏کنند و رفته ‏رفته بزرگتر مى‏شوند. بدین جهت اغلب از این جوشانده چوب چینى مرکب مى‏خورم و حالم به کلى خوبست.

معهذا داروى دیگرى براى کمک و یارى خواست. این‏بار سپردم گاهى مقدارى علف اشترخار را براى کمک به چوب‏ چینى اضافه نماید.

یادآور شوم که اشترخار را در دفع برخى از اقسام سرطان معده به کار برده و گاه آن را بسیار مفید یافتم‏ .

+ سرطان در طب ایرانی بحث بسیار مفصل و عمیقی دارد

هدف از این پست مروری اجمالی بر اسباب

ایجاد بر سرطان های مختلف در بدن است  

در پست های بعدی سعی بر این است که این اسباب بازتر بیان شود .

(1) اماس به معنی ورم هستش

به نام خدا 

حکیم جرجانی در باب امتلا بدن داستانی از یکی از همسایگان نقل میکند 

من اندر خوارزم خواجه‏اى دیدم که همسایه من بود و با مداد روز آدینه به نزدیک من اندر آمد و گفت به باغ بیرون خواهم رفت و فصل بهار بود ونبض بمن نمود،

دست بر نهادم و گفتم فصد کن و استفراغى بکن پس بیرون شو.

گفت امروز آدینه است، پس از نماز فصد کنم.

چون از مسجد جامع باز آمد منش گشتن پدید آمد، فقاع خواست و یک دم فقاع به چشید

و قى خون آغاز کرد و بسیار خون بر انداخت و اندر حال هلاک شد.

+ در کتاب فرهنگ معین ذیل فقاع امده است "شرابی که از جو یا مویز یا برنج گرفته شود"

+ امتلاء به معنی انباشتگی اخلاط در بدن است که باید کاهش داده شود

یا هادی المضلین 

بزورها در منایع طب ایرانی به اشکال مختلفی آمده که دسته معرف آنها به قول حکیم جرجانی در "کتاب شریف  یادگار، در دانش پزشکى و داروسازى‏" به اسم سکنگبین معرف است .

تا  انجا که بنده نگاه کردم نوع سکنجبین خودم بیشتر آمده

اما سفوف و انواع دیگر نیز اشاره شده است .

و باید اشاره کنم که منظور از بُزور به معنی بزر های گیاهان است .

اما امروز قصد دارم بزورهای را به شما معرفی کنم

که استاد موسوی «حفیظ الله» در کتاب های خود به آن اشاره کرده است . 

در بیماری ها به این نکته بار ها بر خورد کرده اید که بیمار در یک زمان به سمت گرمی کاذب و زمانی دیگر به سمت سردی کاذب میل می کند .

برای مثل یک روز یا صبح سردی غیر طبیعی دارد و یک روز یا بعد ظهر گرمی غیر طبیعی در این مواقع طبیب با اجتهاد خود می تواند

تدابیر لازم را به کار برد 

یکی از تدابیر به کار بردن بزور ها است 

برای تکمیل عرایضم عرض می کنم ، بزور ها تکمیل کننده هم هستن با توجه به اموخته های حود می دانیم رابطه کبد و کلیه بر هم تاثیر گذار است پس اصلاح یکی می تواند اصلاح دیگری نیز باشد

برای لمس بیشتر موضوع به کتاب راز درمان استاد احمدیه مراجعه کنید

البته می توانید مجموعه کتاب ها را در بخش منابع طب ایرانی  مشاهده کنید 

بزوری گرم ( برای کبد سرد )

رازیانه ؛ تخم کرفس  ؛ تخم شوید ؛ زیره سبز ؛ گل سرخ  ؛ افسنتین

بزوری سرد ( برای کبد گرم )

تخم خیار[طبی نه اصلاح شده] ؛ تخم کاسنی ؛ تخم خربزه ؛ تخم تره

؛ تخم خرفه ؛ تخم گشنیز ؛ تخم کاهو

حال که به سکنجبین بزوری اشاره کردم برای تکمیل بزوری سکنجبین معتدل که استاد اسماعیل ناظم در کتاب دارونامه طوبا اورده است

نیز برای شما معرفی کنم .

سکنجبین بزورى‏ معتدل‏

خواص دارو

مدرّ بول؛ دافع فضولات از طریق ادرار؛ نافع براى کلیه و کبد سرد؛

دافع ریح کلیه‏ ها و کبد.

اجزاى دارو

بادیان و تخم کاسنى (مکد 3 واحد)؛ تخم کرفس (مکد 2 واحد)؛

خارخسک، زیره سبز (مکد 5 واحد)؛ تخم خیارین، پوست ریشه کاسنى، پوست ریشه بادیان، پوست ریشه کبر (مکد 1 واحد)؛ سرکه (110 واحد)؛ عسل کف ‏گرفته و آب (مکد 330).

شیوه ساخت دارو

همه را نیم کوب کرده به مدت 24 ساعت در سرکه و آب بخیسانند. سپس، آن را در حمام ماریه (1) بجوشانند تا آب نصف شود. تا گرم است مایع را صاف کنند و با حرارت ملایم با عسل بجوشانند تا به قوام آید.

زمان و مقدار مصرف‏

نیم ساعت پیش از صبحانه، دو قاشق غذاخورى از شربت را در یک استکان آب گرم حل کرده و میل کنند. در صورت کثرت ماده، با صلاحدید پزشک، شب پیش از خواب نیز مصرف شود.

ملاحظات مصرف‏

این شربت در فصل گرم، شهرهاى گرمسیر، گرم ‏مزاجان، و جوانان با آب سرد میل شود؛ و در فصل سرد، شهرهاى سردسیر، سرد مزاجان، و پیران با آب گرم مصرف شود.

..........................

 پ. ن 

  (1)حمام ماریه را در پست روش بن ماری مطالعه کنید 

                                               و علیه الامور             

هر ساله چشنی بر پا می شود به نام روز پزشک سال روز گرامی داشت 

فیلسوف طبیب ایرانی "شیخ الحق شیخ الرئیس بوعلی سینا" 

  هدیه این حکیم بزرگ  مثل کتاب قانون در طب و  کلیات شفا و ...

گرامی داشتن این روزها مانند روز حکیم ابن سینا و حکیم رازی و حکیم جرجانی و دیگر حکما 

بر همگان مبارک باد

                                                       ***

           اما در ادامه مطلب ....

   برای گرامی داشت این روز بزرگ 

   کتاب راز درمان نوشته دکتر احمدیه را برای تقدیم آماده کردم 

   که می توانید در یافت کنید .

یا احسن الخالقین

ارکان

آن چه در ادامه خواهید خواند 

تعریف ارکان از دید حکیم بوعلی سینا 

تعریف ارکان توسط شارحین کتاب قانون شیخ بوعلی

نگاه حکیم جرجانی ره نسبت به ارکان

تعریف حکیم چغمینی دز کتاب قانونچه

تصاویر توضیحات بیشتر از این ها