طب سنتی ایران

به نام خدا 

در کتاب های طبی داستان ها و مثال های زیادی امده است

شاید بشود گفت یکی از اولین افردی که ثبت شرح  بیماران می کردن

حکیم زکریای رازی است

استاد مصطفوی کتابی از نوشته های حکیم زکریا رازی که شرح بیماران است  را تصحیح کرده است که انتشارات دانشگاه تهران چاپ کرده است

در ادامه یکی از شرح حال های حکیم زکریای رازی که در کتاب الحاوی امده است را مشاهده می کنید

روایتی از شرح بیماری ورم کبدی استکه با توجه به مشکل بودن تشخیص مرض حقیقتا اعجاب آور است .

«به عیادت بیمارى رفتم و نخست براز(مدفوع) او را در طشت دیدم که شبیه به آبى بود که گوشت خام در آن شسته شده باشد، و این علامت کاملا مشخصى است براى اختلالات کبدى؛ سپس بدون اینکه از این تشخیص خود چیزى بروز دهم در بالین بیمار حاضر شده و نبض او را گرفتم تا معلوم نمایم آیا ورمى در کبد هست یا فقط اختلال در اعمال این عضو وجود دارد. در امتحان نبض علائمى از وجود ورم در کبد یافتم، و اطمینان پیدا کردم که بیمار مبتلا به ورم کبد است.

آنگاه دستم را روى دنده‏ هاى پشت طرف راست، جائى که موضع کبد است گذاشته گفتم اینجا درد مى‏ کند؛ بیمار به آن اقرار کرد. سپس به او گفتم تو سرفه مى‏ کنى

سرفه ‏هاى کوچک خشک و بیمار بلافاصله تصدیق کرد، و اتفاقا در همان موقع شروع کرد به همان گونه سرفه کردن و به او گفتم اگر تنفس عمیق بکنى دردى را که در پهلو حس مى‏ کنى شدیدتر مى ‏شود، و همچنین حس سنگینى در طرف راست زیر دنده‏ ها مى‏ نمائى، و مى‏ خواستم به او بگویم که درد به ناحیه ترقوه مى ‏رسد، زیرا مى ‏دانستم که وقتى ورم کبد شدید باشد دردى در ناحیه ترقوه ظاهر مى‏ شود، اما یقین نداشتم که در این بیمار چنین حالى پیدا شده باشد، پس به احتمال اینکه شاید چنین دردى عارض او نشده است گفتم ممکن است درد در آنجا پیدا شود و احساس نمائى که ترقوه بطرف پائین کشیده مى ‏شود. بیمار جواب داد این درد نیز به من عارض شده است. در این موقع چشم خود را برگردانده و در طاقچه اطاق ظرف کوچکى که در آن گل زوفا مخلوط با آب عسل بود دیدم و از مشاهده آن پى بردم که بیمار که اتفاقا خودش نیز طبیب بود تصور کرده است ذات الجنب دارد، پس به او گفتم مبتلا به ورم کبد هستى ولى با علائم موجود تشخیص ذات الجنب داده‏ اى».

نکته های مهم این شرح حال 

مشاهده

شرح حال

معاینه

ازمایش 

نتیجه گیری وتشخیص